Welkom bij "Welluk?", uw leidraad in de Tullepetaonse taal.
Wij hebben voor de term Tullepetaons gekozen, in plaats van Roosendaols omdat, gezien de teksten in o.a. de liedjes of "De Kwakkelkraant" deze enigszins afwijkt van het Roosendaols. Verder zijn er tussen beide talen nauwelijks verschillen.
Als leidraad gebruiken we de spellingsregels van het Roosendaols.
Met dank aan het genootschap "Oòns taoltje" en het Meertens Instituut.
Spelling
aa
aarebaarg, laamp, kraant, wij waare
aau
gaauw, maauwe
aò
laòt mar, staò stil, maòltje, kaòrtje
Lijkt 'n beetje op de en in 't Franse pendule en enfer.
ao
laot, straot, slaope, waoter
Lijkt 'n beetje op de en in 't Franse prendre en vendredi
ee
reege, zeeje, meezenest
éé
réépe, téékene, klééd, vrééd.
Zoals de ee in 't Nederlandse meer.
ééu
schrééuwe, snééuw, lééuw
èè
blèète, gèère, wèèrd
Zoals de è in 't Franse mère. Vroeger werd dat ook gespeld als èi: blèite, gèire
eù
deùr, neùske, ij speùlt
Zoals de u in 't Nederlandse spul.
i
Alleen als korte klinker (stik, di, mi), m.u.v. de woorden die gewoon uit 't Nederlands komen (zoals bizon, individu).
òò
ròòke, stòòme, dòòs, òòns
Zoals in 't Nederlandse oor of in 't Franse onze.
ù
bùlleke, nùrk, kùrf, zùrg
Zoals oeu in 't Franse oeuf of hors d'oeuvre.
ùi
krùikske, bùikske
Zoals oeu in 't Franse oeuf of hors d'oeuvre.
e
De toonloze e niet in enkelvouden. Dat wil zeggen: arm, melk, wolf, zorg, herfst. Dus niet:aarrem, mellek, wollef, zùrreg, aarefst. Maar wel in meervouden: aareme, melleke, willege, zùrrege.
h
Als beginletter niet spellen: aor, éét, iel, òòp, uis. In samengestelde vorm hoort een weglatingsteken, zoals in raod'uis, òòg'eid.
j
Als deze een d in 't Nederlands vervangt: bloeje, broeje (bloeden, broeden). Dus niet in bloeie en broeie (bloeien, broeien).
overgangs- klanken
Aansluitend als eindklank: - wad òòr ik - z'emmen onger - ouwen olifaant - toen at da gebeurd is
of als begin- of eindklank met apostrof: - ij doe g'et - me'n emme goej wéér - oe'w òòg is da?
Woordenlijst
aaiemaai
langpootmug
aarebaarg
herberg
adde
als je
ook: agge
agge (achge)
als je
ook: adde
akkenaaie
kijven
aktop
soort tol
ambiessie
ambitie
ammaol
allemaal
ammezuur
je hebben en houden
anniebroek
Vlaamse gaai
aoremutse
marechaussee
ard
hard
artjes
erwten
assie
as (van sigaret o.i.d.)
attie
als hij, als het
azzat
als dat
baor
overloopspelletje
beezie
bes
begaoje
het bont maken
begrepte
begrijp je
bekaant
bijna (bijkans)
bessem
bezem
beverkes
trilgras (=bevertjes)
biedief
bijendief (=koolmees)
blèète
huilen
bleik
bleekveld
blienke
blinken
blom
bloem
boelie'oed
bolhoed
boelievaar
boulevard
ook: Boelievaor
bommeket
grote knikker of stuiter
botteram
boterham
ook: bottram
brak
jongen, kwajongen
brandaaref
afgebrand erf, tussen Molenstraat en Kloosterstraat (Schoolstraat)
broeienekels
brandnetels
brok
toffee
buts
deuk
buuk
beuk
daorzo
Daarginds
dees
deze
dieng
ding
doal
dadel
docht
dacht
drek
direct
droel
sloom (suf) iemand
éénezwééve
heenzweven
érrebeezie
aardbei
érrepol
aardappel
eg
heg, haag
ei
heide
eikepijpers
eiken hakhout
emme
hebben
etelaozie
etalage
fieper
fluitje
figelette
viooltjes (bloemen)
fleirre
fladderen, rondvliegen
flippe
een misschot
Fuizenbaarreg
Vijfhuizenberg e.o.
Furmaoi
Vrouwemadestraat e.o.
gad
gehad
gèèf, gève
goed(e), mooi(e)
'ne gève: iemand die het niet zo nauw neemt
geil
geel
geile goepers
geel graafbijtje
geire
graag
ook: gère
gère
graag
ook: geire
gewaòrig
gewarig, waaks
graozie
garage
Griebus
buurt in Kalsdonk, nabij de Hoogstraat
impessaant
ondertussen, en passant
jot
ja hoor
juin
ui
kaol geneuk
hautain(e) type(s)
karreneval
carnaval
kasterol
pan
kèès
kaas
Gift 'm Kèès = Geef 'm van katoen
kepot
defect
Keutelstraot
thans Ommegangstraat
klabaangs(t)
klabam!
klak
pet
klaover
klaver
kloek
kip
ook: tiet
klokkebaoi
bosbes
knuusje foepe
knikker met de vingers wegschieten
kommeke
kopje
kreukel
alikruik
kriek
kers
krieleke
haantje
krikke
houtskool
kwakkel
kwartel
kweeke
telen, kweken
kwèèke
schreeuwen, roepen
ook: kweike
kwiebele
met lichte en vlugge bewegingen op en neer laten gaan
